Omgangsregeling voor peuters

Peuters (twee tot vier jaar) en een omgangsregeling

Waar het voor baby’s belangrijk is zich veilig te hechten, is het voor peuters naast andere ontwikkelingstaken belangrijk zich bewust te worden van de wereld om zich heen.

In het eerste deel van deze serie artikelen schreef ik al dat de vader een belangrijke rol heeft in het proces van het kind om zich op een gezonde manier los te maken uit de symbiotische relatie met de moeder en in de ontwikkeling van autonomie en eigen identiteit.

Vaak wordt een omgangsregeling afgestemd op wat praktisch is voor ouders. Op zich – en in praktisch opzicht – wel logisch natuurlijk. Want waarom zou je je kinderen naar het kinderdagverblijf of buitenschoolse opvang brengen als de andere ouder op die dag niet buitenshuis werkt? En toch zou het voor kinderen het fijnste zijn als de omgangsregeling is afgestemd op de ontwikkelingsfase waarin zij zich bevinden. Kinderen die in de verschillende fases de ontwikkelingstaken goed volbrengen, hebben een grotere kans om zich te ontwikkelen tot gelukkige volwassenen. In deze serie vertel ik wat in welke ontwikkelingsfase belangrijk is voor je kinderen en lees je hoe de – voor het kind in die fase – meest ideale omgangsregeling eruit zou moeten zien.

Het is om die reden van groot belang voor het kind dat de moeder een faciliterende omgeving creëert en het kind begeleidt in het proces van loslaten van de illusie dat het kind het centrum van de wereld is. Dat faciliteren zou er vooral uit moeten bestaan dat de moeder het kind de ruimte geeft zich los te maken uit de symbiotische relatie met haarzelf.

(tekst loopt door onder de afbeelding)

Peuters leren optimaal vanuit een gevoel van veiligheid. Naast fysieke veiligheid, gaat het ook om de mate van betrouwbaarheid en structuur. Weten wat wel en wat niet mag, zodat zij binnen die kaders zichzelf kunnen ontwikkelen. Door grenzen stellen krijgt de peuter vertrouwen en een gevoel van veiligheid. Duidelijk en consequent zijn hoort hierbij.

Het is van belang om als ouders eenduidig naar het kind te zijn en met elkaar overeen te stemmen in de opvoeding. Dat is als je gescheiden bent natuurlijk best een uitdaging. Maar als je in staat bent om jezelf en je eventuele gevoelens van frustratie, boosheid en verdriet te parkeren en letterlijk voor de ogen van het kind te laten zien dat jij en de andere ouder samen optrekken als het gaat om ouderschap.

Naast het losmaken is in deze fase ook de identificatie met de sekserol als jongen en meisje een centraal thema. Als een kind zich voldoende kan identificeren met volwassenen van hetzelfde geslacht zal dat – in het volwassen leven – leiden tot meer ontspannen verhoudingen in relaties en werk. Een van de eerste mensen met wie een peuter zich identificeert is de ouder van hetzelfde geslacht. Ook om die reden is een hechte band met beide ouders belangrijk. Zowel voor jongens als voor meisjes.

(tekst loopt door onder de afbeelding)

De omgangsregeling zou in deze fase vooral op de behoeften van het kind gebaseerd moeten zijn. Dat betekent idealiter dat het kind in het kader van het proces van het op een gezonde manier losmaken uit de symbiotische relatie met de moeder vaker alleen en bij de vader is. Een supportieve stimulans vanuit de moeder is hierin heel belangrijk.

Frequent contact met beide ouders in het gewone dagelijks leven helpt het kind in een gezonde ontwikkeling van de identificatie met de sekserol als jongen en meisje.

In mijn werk kom ik vaak tegen dat ouders een omgangsregeling willen die voornamelijk is gebaseerd op hun eigen behoeften. Natuurlijk speelt ook de haalbaarheid in de praktijk een rol.

Het is vanuit de liefde voor je kind heel logisch dat je het alles wil geven. Daarin zou het bieden van een situatie waarin een kind toekomt aan de ontwikkelingstaken die passen bij de leeftijd van het kind, het allerbelangrijkste moeten zijn.