Wat is parallel ouderschap? En, een plan dat werkt.
Scheiden is een manier om een toxische, negatieve relatie te beëindigen. Maar, uit elkaar gaan betekent niet altijd dat er niet nog een bepaalde mate van communicatie nodig is. Vooral als je samen kinderen hebt. Parallel ouderschap kan een goed werkende oplossing zijn.
Kinderen hebben een band met beide ouders nodig. Dus zodra de relatie van hun ouders eindigt, is regelmatig contact met beide ouders essentieel.
Maar, eerlijk is eerlijk. Hoewel kinderen genieten van quality time met mama én met papa, kan communicatie en persoonlijke interactie met een ex-partner te veel spanningen geven.
Als er veel pijn, woede, verdriet en wrok is tussen twee mensen, rijt regelmatige confrontatie met elkaar oude wonden open. En dat leidt tot conflicten. Als je je in deze situatie bevindt, helpt de strategie die parallel ouderschap wordt genoemd om de situatie op zijn minst draaglijk te houden.
Wat is parallel ouderschap?
Als een relatie op een slechte manier eindigt, verdwijnen de boosheid en het verdriet van de ex-partners niet automatisch door het uit elkaar gaan. Deze gevoelens blijven dan vaak lange tijd bestaan. En als dat zo is, eindigt elk moment van interactie in ruzie en escalatie – vaak in het bijzijn van de kinderen.
Parallel ouderschap in vijandige situaties minimaliseert de hoeveelheid interactie tussen jou en je ex-partner. En met minder interactie, is de kans kleiner dat er ruzies in het bijzijn van je kinderen ontstaan.
Deze benadering stelt twee volwassenen in staat om zich van elkaar los te maken en vervolgens zich volledig te richten op de kinderen.
Parallel ouderschap is vooral nodig als er een geschiedenis is van grote psychische problemen of fysiek geweld, waardoor een goede relatie onmogelijk is. Hetzij omdat een of beide ouders weigeren fatsoenlijk of coöperatief te zijn.
Op welke manier verschilt parallel ouderschap van co-ouderschap?
Parallel ouderschap is niet hetzelfde als co-ouderschap. Bij co-ouderschap doen ouders vriendelijk tegen elkaar, althans aan de oppervlakte. Ook al is hun relatie niet gelukt, ze zijn in staat om elkaar te zien, met elkaar over de kinderen te praten en hun kinderen op te voeden in een gezonde dynamiek.
Dit wil niet zeggen dat deze ouders ook geen negatieve gevoelens over elkaar hebben. Maar ze kunnen gevoelens parkeren als zij elkaar zien. Dat zorgt ervoor dat ze bijvoorbeeld samen ouderavonden en andere activiteiten van de kinderen kunnen bijwonen. Of zelfs de verjaardagen van de kinderen nog samen kunnen vieren.
Bij parallel ouderschap is alles gescheiden. Deze ouders gaan niet samen naar buitenschoolse activiteiten, doktersafspraken of schoolbijeenkomsten. Communicatie wordt tot een absoluut minimum beperkt en vindt alleen plaats als dat echt nodig is.
Als je uit een toxische relatie komt, is parallel ouderschap waarschijnlijk een betere keuze dan co-ouderschap, ook voor de kinderen.
Wat zijn de voordelen van parallel ouderschap?
Misschien denk je nu dat parallel ouderschap niet in het belang van de kinderen is, of dat het meer stress voor hen veroorzaakt omdat deze strategie niet direct een goede relatie tussen ouders bevordert.
De realiteit is dat parallel ouderschap zinvol is omdat het ruzies in het bijzijn van de kinderen voorkomt. Deze strategie – hoe tegenstrijdig het ook klinkt – is dus juist in het belang van de kinderen zijn.
De kinderen voelen zich vaak veiliger en rustiger. En dat helpt hen om beter met de scheiding om te gaan. Parallel ouderschap is eventueel zelfs een opstap zijn naar co-ouderschap.
Emoties lopen tijdens en na een scheiding vaak hoog op. Het is dus niet zo raar dat ouders, als ze elkaar zien, makkelijk getriggerd worden. Naarmate de tijd verstrijkt, zorgt parallel ouderschap voor dat er rust ontstaat. Voor zowel de kinderen als de ouders. Als ouders dat bereiken kunnen er weer voorzichtige stapjes gemaakt worden om te leren communiceren zonder steeds in een conflict terecht te komen.
Tips voor het maken van een parallel ouderschapsplan
Een co-ouderschapsplan biedt vaak veel flexibiliteit en het in overleg met elkaar afstemmen van de dingen die zich voordoen. In een parallel ouderschapsplan staan afspraken die tot in detail zijn beschreven om zoveel mogelijk communicatie tussen ouders te vermijden.
Een aantal belangrijke afspraken die op z’n minst in een parallel ouderschapsplan opgenomen moeten zijn:
Bepaal hoe je de tijd met de kinderen verdeelt
Dit betekent dat er heel nauwkeurig wordt beschreven op welke dagen de kinderen bij de ene ouder en op welke dagen ze bij de andere ouder zijn. Ook afspraken over waar de kinderen in de schoolvakanties, op feestdagen en zelfs op verjaardagen zijn zorgen ervoor dat daarover niet overlegd hoeft te worden en het de kans op conflicten in de toekomst aanzienlijk verkleind.
Bepaal de ophaal- en wegbrengtijd
Een parallel ouderschapsplan bevat ook specifieke ophaal- en wegbrengtijden voor beide ouders. Bijvoorbeeld, de vader brengt de kinderen op zondagavond om 19.00 uur naar hun moeder en de moeder brengt ze vervolgens op vrijdagavond om 19.00 uur naar hun vader.
Bepaal waar de kinderen worden opgehaald en weggebracht
Het doel van parallel ouderschap is om de communicatie tussen ouders te beperken. Als het teveel spanningen oplevert om de kinderen bij de andere ouder thuis te brengen, kies dan voor een plek die voor beide ouders neutraal is. Dit kan bijvoorbeeld een parkeerplaats zijn. En als het zien van elkaar zoveel spanningen geeft, is het zelfs beter om iemand anders – zoals een neutraal familielid of vriend(in) – te vragen om de kinderen op te halen en weg te brengen.
Bespreek hoe jullie om willen gaan met een tijdelijke verandering van de omgangsregeling
Het is een illusie om te denken dat er nooit een situatie zal zijn waardoor het nodig is om te schuiven in de afgesproken omgangsregeling. Maak dus een plan om met deze veranderingen om te gaan. Kan een ouder bijvoorbeeld de tijd met de kinderen inhalen als hij of zij af heeft moeten zeggen? Als dat het geval is, moet er een afspraak gemaakt worden wanneer die tijd ingehaald kan worden. Denk dan bijvoorbeeld aan een extra dag bij die ouder, of een extra vakantie- of feestdag.
Maak een plan over hoe jullie omgaan met conflicten
Als een parallel ouderschapsplan werkt, worden conflicten tot een minimum beperkt. Geen enkel plan is perfect, vooral niet als een of beide ouders de scheiding (nog) niet kan verwerken. Als je problemen in de toekomst voorziet, vraag dan een mediator/ scheidingsspecialist om in de rol van intermediair jullie te helpen met elkaar te communiceren.
Tenslotte
Parallel ouderschap is een uitstekende manier om kinderen te beschermen tegen de spanningen van ruzies en vijandigheid. Deze strategie wordt meestal aanbevolen wanneer ouders niet in staat zijn om op een respectvolle manier met elkaar om te gaan.
En hoewel het, het hebben van geen contact aanmoedigt, biedt het ook een afkoelingsperiode waarin ouders nare emoties kunnen verwerken. En dan uiteindelijk een gezonde co-ouderschapsrelatie kunnen ontwikkelen.
Als scheidingsspecialist help ik jullie graag bij het opstellen van een parallel ouderschapsplan. Neem voor meer informatie gerust contact met me op.
Astrid van Eersel, scheidingsspecialist met hart voor kinderen