Co-ouderschap: opnieuw in verbinding met je kinderen na een wisselmoment

Zelfs als jij en je ex op goede voet staan, zijn de wisselmomenten van een omgangsregeling vaak lastig voor kinderen.

Denk aan alle dingen die voor hen steeds anders zijn:

• Verschillende regels
• Verschillende verwachtingen
• Spullen die heen en weer moeten
• Andere omgeving
• Verandering in routine

Dat het telkens weer aanpassen een flinke uitdaging is, zie je vaak terug in het gedrag van je kinderen. In woede-uitbarstingen en driftbuien, jammeren en jengelen. Oh, en een grote mond.

“Papa zegt dat ik tv mag kijken wanneer ik wil.” “Van jou mag ik NIKS!” “Ik ben blij als ik hier weer weg ben!”

Klinkt dat bekend?

En de wisselmomenten kunnen voor ouders net zo lastig zijn.

Nadat de kinderen een tijdje bij je ex zijn geweest die tijd weg, wil je niets liever dan een soepele overgang.

Je wilt weten dat alles in orde is. Hoe ze het bij je ex hebben gehad. En in plaats daarvan krijg je beschuldigingen naar je hoofd geslingerd en zie je je kinderen worstelen met heel veel gevoelens.

Je wilt je kinderen knuffelen en ze laten weten hoeveel je ze hebt gemist. Maar wat krijg je? Onbegrip. Spanning. Woede.

Voor je het weet, is iedereen licht ontvlambaar.

Deuren slaan dicht. Er vallen harde woorden.

En tenzij je besluit om de cirkel te doorbreken, zitten jullie zo in een negatieve spiraal en nemen gevoelens van boosheid en verdriet alleen maar toe.

En het enige waarvan je zeker wist dat je dat wilde vermijden, staat te gebeuren: de onderhuidse angst die je voelt dat je kind partij kiest, wordt de werkelijkheid.

(tekst loopt door onder de afbeelding)

Er moet een betere manier zijn, en die is er. Het is een heel eenvoudige methode en het werkt super goed.

Het laat spanning en negativiteit verdwijnen, en het past precies bij de fase waarin je kinderen zijn.

En het legt een heel sterke basis voor de relatie met je kinderen – ongeacht welke uitdagingen je in de toekomst nog tegen zal komen.

En wat die methode is? Ik noem het ‘Jij Tijd’.

Afstand en verandering zorgen ervoor dat je uit verbinding raakt en dat is de onderliggende reden waarom je kinderen chagrijnig, baldadig of onrustig thuiskomen.

‘Jij Tijd’ overbrugt de kloof.

Het is een eenvoudige manier waarbij je je kinderen het voortouw laat nemen. En die ene simpele handeling, is nodig voor je kinderen om te ‘landen’ en zich opnieuw te verbinden.

Hieronder lees je hoe dat doet.

Wees je bewust van je eigen verwachtingen

Stel, voordat je kinderen thuiskomen, je eigen verwachtingen bij. De overgang van het huis van je ex naar jouw huis is voor je kinderen nou eenmaal hobbelig.

Het is heel logisch dat je kinderen het lastig vinden en het helpt ze enorm als je hen de ruimte geeft om die gevoelens te hebben.

Vertraag en stem af

Wanneer je kinderen thuiskomen, neem dan even de tijd om op hen af te stemmen. Wees beschikbaar.

Wees zo stil mogelijk, maar laat je niet afleiden door wat dan ook.

Als ze willen vertellen, luister dan écht. Blijf verre van de “papa zegt-“, “mama zegt”-discussie, maar biedt je kinderen wel de ruimte om te uiten hoe ze zich voelen.

Als ze huilen, schreeuwen of een driftbui hebben, geef ze dan de tijd om die gevoelens de vrije loop te laten.

Luister en blijf stil

Je hoeft tijdens deze momenten helemaal niet zo veel te zeggen, je kinderen merken je ondersteunende aanwezigheid toch wel op. Simpele woorden als “Ik zie dat dit lastig voor je is”, zijn echt genoeg en werken goed.

Zodra je kinderen zijn ‘geland’, biedt ze dan ‘Jij Tijd’ aan.

Zeg: “Laten we de komende 5 minuten doen wat jij wilt.”

Stel je telefoon of een kookwekker in en volg je kind in alles wat het in die tijd wil doen.

‘Jij Tijd’ werkt omdat het brein van je kinderen de aandachtige, positieve aandacht die je geeft kan voelen, dus geef je kinderen de volle vijf minuten onverdeelde aandacht.

Doe je best om hetgeen je kind kiest niet te regisseren. Dat betekent:

• Introduceer geen nieuw personage in het rollenspel dat je kind bedenkt.
• Bemoei je niet met hoe het spel zou moeten gaan. Als je kind blokken wil bouwen, blijf dan weg van jouw idee over wat jullie zouden kunnen bouwen, of het opzetten van een wedstrijd over wie de hoogste toren zou kunnen bouwen, en zelfs van het hen vertellen dat ze dat ene blokje daar niet moeten neerleggen omdat je al ziet dat het bouwwerk dan om zal vallen.
• Betuttel niet: “Je kunt dat niet doen omdat…” of “Pas op” of “Blijf daar terwijl ik …”.
• Houd je niet aan regels: Uitspraken als “Maar het is mijn beurt”, “Je moet dit nu doen”, of “De regels zeggen dat je dit moet doen” zijn allemaal verboden! Juist op dit moment kan je kind de regels naar eigen goeddunken verzinnen.

Let wel! Dit kan in het begin best even lastig zijn, omdat we als ouders zo gewend zijn om dingen onder controle te houden, maar het wordt na verloop van tijd steeds makkelijker.

(tekst loopt door onder de afbeelding)

Als je voelt dat je tijdens ‘Jij Tijd’ de controle wil nemen, merk dat dan op en laat het los. Of als je merkt dat je aan het sturen bent, haal dan diep adem en beloof dan dat je het de rest van de ‘Jij Tijd’ niet zult doen.

Wees ook niet te streng voor jezelf, en weet dat wanneer je de controle los kunt laten, er in de loop van de tijd een unieke vertrouwensband tussen jou en je kinderen ontstaat.

Zullen je kinderen onmiddellijk stoppen met het ongewenste gedrag?

Het enige antwoord is: Nee. Ze hebben nog steeds twee verschillende werelden om tussen te laveren, ze hebben nog steeds gevoelens over de veranderingen, en ze zullen daar nog steeds druk van ervaren en ze zullen er ongetwijfeld ook iets over te zeggen hebben.

Maar deze handeling van vijf minuten die jullie samen doorbrengen, creëert een veilige ruimte die een troost is en jou de mogelijkheid geeft om begrip te tonen voor alles waarmee ze worden geconfronteerd tijdens een wisselmoment.

Het kan interessant zijn om heel bewust te kijken naar hoe je kinderen invulling willen geven aan de ‘Jij Tijd’. Soms bemerk je misschien dat je kinderen de ‘Jij Tijd’ gebruiken om aan specifieke problemen rond het wisselmoment te werken. Dit kan zijn:

• Spelletjes waarbij ze veel regisseren en de leiding of controle nemen (omdat ze werken aan het gevoel van controleverlies).
• Een rollenspel waarvan scheiding een thema is (als bijvoorbeeld een pop een tas moet inpakken en vertrekken).
• Een spel waarvoor ze veel regels opstellen (omdat ze werken aan verwachtingen of verschillende regels in elke situatie).
• Spellen waarbij ze regels kunnen overtreden.

Deze methode is trouwens geen zogenaamde eenrichtingsrelatiehersteller. Het heeft tijd nodig. Het geeft je in ieder geval tijd om op een heel zinvolle manier op je kinderen af te stemmen.

Het kan voorkomen dat je kinderen tijdens of aan het einde van de ‘Jij Tijd’ toch overstuur raken. Hoewel dit misschien klinkt als het tegenovergestelde van wat je met de ‘Jij Tijd’ wil bereiken, is het dé weg naar rust en de verbinding die je wil.

Het gebeurt omdat je kinderen zich, door jouw begrip en ruimte, veilig genoeg voelen om hun gevoelens te uiten. En zodra ze hun hart hebben gelucht, zullen ze meer rust ervaren.

De rest van de dag zal zich hoogstwaarschijnlijk ontvouwen met minder spanning en stress.

De ‘Jij Tijd’ werkt overigens ongeacht hoeveel tijd je ervoor neemt. Vijf minuten is een goed startpunt, maar als je je kinderen 10 minuten onverdeelde aandacht kunt geven, doen! Hoe meer tijd, hoe steviger de verbinding. En je zult zien dat je kinderen steeds toegankelijker worden en beter reageren op dingen die je naderhand van ze vraagt.

Het is beter om een niet een langere ‘Jij Tijd’ te beloven, als je weet dat je het niet kunt waarmaken. Minder tijd met meer aandacht voor je kinderen en hun spel, is het meest effectief.

Zodra je met de ‘Jij Tijd’ begint, zal je al snel een verbetering ervaren. Je zal merken dat de kinderen vaker ongevraagd helpen, ze vrijgeviger zijn, en je zult samen meer ontspannen zijn en meer geduld voor elkaar hebben.

Deze methode is overigens geen quick fix. Hoe vaker je een ‘Jij Tijd’ plant, hoe veiliger de relatie voelt. Hierdoor heb je steeds meer momenten om af te stemmen en simpelweg even in elkaars nabijheid te zijn. Je kinderen voelen zich hierdoor regelmatig gehoord en gezien.

En wat voelt er nou beter voor een kind na de confrontatie met nare gevoelens tijdens een wisselmoment?

Een bij-effect kan zomaar zijn dat je kinderen gaan vragen om ‘Jij Tijd’ als ze zich bang of onzeker voelen door een andere oorzaak dan de scheiding of het wisselmoment.